«Αναδείχθηκαν μια σειρά παραλείψεων, οι οποίες δεν συνάδουν ούτε με την ιδιαίτερη νομική υποχρέωση έρευνας και διάσωσης του Λιμενικού Σώματος, ούτε με τις κατά τεκμήριο ικανότητες των μελών του, ούτε με τη δηλωθείσα εμπειρία τους, ενώ παράλληλα εκλείπουν οι απαραίτητες και επαρκείς εξηγήσεις». Αυτό αναφέρει ο Συνήγορος του Πολίτη στα συμπεράσματα του πορίσματος της έρευνας για το πολύνεκρο ναυάγιο της Πύλου. Το ναυάγιο του αλιευτικού σκάφους «Adriana», στο οποίο επέβαιναν 700-750 μετανάστες, έγινε τα ξημερώματα της 14ης Ιουνίου 2023, 47 ναυτικά μίλια νοτιοδυτικά της Πύλου. Διασώθηκαν 104 άτομα, ενώ ανασύρθηκαν 82 σοροί.
Ο Συνήγορος ξεκίνησε έρευνα τον Νοέμβριο του 2023 μετά την άρνηση του Λιμενικού να διεξαγάγει εσωτερική πειθαρχική έρευνα, με το αιτιολογικό ότι «δεν ανέκυπταν γεγονότα ή περιστατικά τα οποία να συνιστούσαν πράξεις ή παραλείψεις στελεχών του». Το αρχηγείο εξάλλου απέφυγε να διαβιβάσει το σύνολο των ενσύρματων συνομιλιών μέσω του θαλάμου επιχειρήσεων του Λιμενικού τη νύχτα του ναυαγίου. Από την έκθεση απομαγνητοφώνησης απουσιάζει ενδεικτικά το κρίσιμο χρονικό διάστημα από τις 11.30 μ.μ. της 13ης Ιουνίου μέχρι τις 2.20 π.μ. της 14ης Ιουνίου. Το καταγραφικό (σύστημα VDR) που υπήρχε στο περιπολικό «920» του Λιμενικού, το μοναδικό σκάφος που ήταν παρόν στο σημείο της βύθισης, φέρεται να βρισκόταν εκτός λειτουργίας. Αυτό αναφέρεται σε υπηρεσιακές αναφορές που ο κυβερνήτης είχε συντάξει, προ του ναυαγίου, με αποδέκτες την ηγεσία του Σώματος.
Εξηγήσεις για το πολύνεκρο ναυάγιο της Πύλου
Ο Συνήγορος παραθέτει αναφορές από τις οποίες εξάγεται το συμπέρασμα ότι τα στελέχη του Λιμενικού γνώριζαν ότι το «Adriana» βρισκόταν σε κίνδυνο και άρα η μη έγκαιρη διεξαγωγή επιχείρησης έρευνας και διάσωσης συνιστά θανατηφόρο έκθεση. Στις 6.18 μ.μ. της 13ης Ιουνίου υπάρχει καταγεγραμμένη επικοινωνία του θαλάμου επιχειρήσεων με τον κυβερνήτη του παραπλέοντος «Lucky Sailor», ο οποίος κάνει λόγο για «ακινητοποιημένο αλιευτικό που παρασύρεται προς τα ανατολικά» και επιβεβαιώνει ότι είναι υπερφορτωμένο. Στις 9.45 μ.μ. ο κυβερνήτης έτερου παραπλέοντος πλοίου με ονομασία «Faithful Warrior» σε επικοινωνία με τον θάλαμο επιχειρήσεων ανέφερε ότι «το σκάφος κλυδωνίζεται επικίνδυνα». Εικόνα του κλυδωνιζόμενου αλιευτικού έστειλε μέσω του κινητού του στους ιεραρχικά ανωτέρους του ο κυβερνήτης του «920», με τον αρχηγό του Λιμενικού πάντως να υποστηρίζει ότι «ενημερώθηκε εκ των υστέρων λόγω της απουσίας του από τον θάλαμο επιχειρήσεων». Ο Συνήγορος παραθέτει ακόμη στοιχεία, σύμφωνα με τα οποία ο Frontex προθυμοποιήθηκε δύο φορές να συνδράμει από αέρος στην επιτήρηση του αλιευτικού, με το Λιμενικό να μην απαντάει.
Ναυάγιο στην Πύλο: Δεν ήταν εφικτή η επικοινωνία – Τι κατέθεσε ο κυβερνήτης του σκάφους του Λιμενικού
Η βύθιση του «Adriana» έγινε στις 2.06 π.μ. της 14ης Ιουνίου και μόνο τότε δόθηκε εντολή για διεξαγωγή επιχείρησης έρευνας και διάσωσης. Στην περιοχή βρισκόταν μόνο το περιπολικό «920», καθώς στο μεταξύ από τον θάλαμο επιχειρήσεων είχε δοθεί εντολή στο παραπλέον «Faithful Warrior» να αποχωρήσει. Για το κρίσιμο θέμα της ρυμούλκησης ή μη του «Adriana» από το «920» δεν προέκυψαν σαφείς απαντήσεις. Ο Συνήγορος παραθέτει τις μαρτυρίες και καταθέσεις των διασωθέντων ενώπιον της ανακρίτριας Καλαμάτας, σύμφωνα με τις οποίες το πλοιάριο ανατράπηκε ρυμουλκούμενο από το πλήρωμα του «920». Κάτι που πάντως αρνούνται τα στελέχη του Λιμενικού, επικαλούμενα –μεταξύ άλλων– τα τεχνικά χαρακτηριστικά του περιπολικού σκάφους. Ο Συνήγορος αποδίδει ευθύνες σε 8 αξιωματικούς του Λιμενικού για θανατηφόρο έκθεση. Υπέβαλε το πόρισμά του στο υπουργείο Ναυτιλίας για τη λήψη πειθαρχικών μέτρων και στο Ναυτοδικείο Πειραιά που έχει ανοικτή έρευνα για την υπόθεση.
